Böbreklerimiz karın boşluğunun üst-arka kısmında, omurganın her iki tarafına yerleşik fasulyeye benzer organlardır. Her biri yaklaşık 10-12 cm uzunluğunda ve 150 gram ağırlığındadır. İki böbreğimiz olsa da sağlıklı yaşam sürdürmek için tek sağlam böbrek yeterlidir.
Böbreklerimizin işlevleri nelerdir?
Böbreklerimiz beyin, kalp, karaciğer ve akciğer gibi yaşamsal öneme sahip organlarımızdan birisidir. Belki kalp kadar ön plana çıkmazlar, ama sessiz ve mütevazi bir şekilde işlerini yaparlar. Vücudun adeta ağır işçileri, emekçileri gibi çalışırlar. Yaptıkları işlerin boyutu nedeniyle ‘muhteşem böbrekler’ olarak adlandırılırlar. Böbreklerimizin temel işlevlerinden bazıları:
- Böbreklerimizin en önemli işlevi metabolizma sonucu oluşan üre, kreatinin gibi zararlı yıkım ürünleri ve toksinler ile fazla sıvının vücuttan atılmasıdır. Bunun için böbrekler günde yaklaşık 180 litre kanı süzer ve 1,5 litre idrarla bu zararlı maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırırlar. Bu şekilde, vücudun sıvı dengesini korumuş olurlar ve ayrıca vücut için gerekli maddelerin kaybını da engellerler.
- Metabolizma sonucu oluşan zararlı maddeler ve toksinler dışında birçok ilacın etkisini gösterdikten sonra böbrekler aracılığıyla vücuttan atıldığını bilmekteyiz.
- Böbreklerimizin önemli işlevlerinden birisi de yaşamsal öneme sahip sodyum, potasyum, fosfor, kalsiyum gibi tuzların dengesini ve vücudun asit içeriğini ayarlamaktır. Bu şekilde, başta kalp ve kaslar olmak üzere vücudun hemen tüm organ ve dokularının normal işlevlerini sürdürmeleri sağlanmış olur.
- Böbreklerimiz aynı zamanda diğer organların işlevini etkileyen çeşitli hormonları üretir ve salgılarlar. Bunların en önemlilerinden birisi kemik iliğinde kan yapımını sağlayan eritropoetin isimli hormonun yapımıdır. Ayrıca, kemik ve kasların normal yapısı ile işlevi için gerekli olan D vitamini böbreklerde aktifleşir.
- Böbrekler hem bazı hormonlar salgılayarak hem de su ve tuz dengesini ayarlayarak normal kan basıncını düzenlerler. Bu nedenle, böbreklerimiz hastalandığı zaman kan basıncımız sıklıkla yükselir.
Böbreklerimizin yaptığı bu önemli işler nedeniyle, böbrek sağlığını korumaya daha fazla çaba göstermeliyiz.